انسفالومیلیت در ماکیان

انسفالومیلیت طیور یا اپیدمیک ترمور (اپیدمی لرزش) یک بیماری عفونی ویروسی است که جوجه ها، بوقلمون ها، قرقاول ها و بلدرچین ها را درگیر می کند. ویروس انسقالومیلیت پرندگان یک ویروس انتروتروپیک است که از راه دهانی منتقل می شود. ویروس در روده تکثیر شده و از طریق مدفوع، دفع می شود.

بستر آلوده ویروس را از طریق تماس مستقیم پرنده با پرنده و یا از طریق تجهیزات آلوده، وسایل نقلیه، افراد و … پخش می کند. علاوه بر این انتقال افقی، ویروس انسفالومیلیت طیور می تواند به صورت عمودی نیز منتقل شود. وقتی گله های مادر حساس بعد از بلوغ جنسی آلوده شوند، بخشی از نتاج خود را طی دوره ویرمیا (حدود ۲ هفته) آلوده می کنند.

در پرندگان جوان، عفونت اولیه در دستگاه گوارش رخ می دهد و به دنبال آن ویرمیا و سپس عفونت دستگاه عصبی مرکزی (CNS) رخ می دهد.

در پرندگان مسن‌تر که از راه دهانی آلوده می شوند، هیچ آنتی ژن ویروسی در دستگاه عصبی مرکزی یافت نمی شود و این توضیح می دهد که چرا پرندگان بالغ آلوده شده به این ویروس، علائم عصبی نشان نمی دهند. ویروس انسفالومیلیت ماکیان یک ویروس پیکو آر. ان. ای بوده و در برابر شرایط محیطی کاملاً مقاوم است.

علائم بالینی

آتاکسیا [ناهماهنگی در حرکات ماهیچه ها] و لرزش سر و و گردن در جوجه های با سن ۱ تا ۲ هفته، معمول است. هیچ آسیب ماکروسکوپی قال توجهی در پرندگان مبتلا دیده نمی شود ولی بعضی از بازماندگان ممکن است در سنین بالاتر مبتلا به آب مروارید شوند. به نظر می رسد، مقاومت سنی مشخصی از حدود ۳ هفتگی شروع می شود. پندگان بالغ ممکن است افت موقتی در تولید تخم مرغ نشان دهند ولی علائم عصبی ایجاد نمی کنند. در گله های مادر، قابلیت جوجه درآوری نیز به دلیل مرگ و میر در مراحل پایانی جنینی، کاهش می یابد.

تشخیص

سابقه بالینی، بافت شناسی مغز و تشخیص آنتی‌ژن، قطعی هستند. مغز، بهترین منبع برای آزمایش واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR ) یا جداسازی ویروس هستند. آزمایش های سرولوژی را می توان از طریق الایزا انجام داد.

کنترل و واکسیناسیون

آنتی بادی حاصل از مادر، جوجه ها را به طور کامل در برابر بیماری محافظت می کند. گله مادر باید حداقل ۴ هفته قبل از شروع تخمگذاری واکسینه شوند. هم چنین توصیه می شود که مرغان تخمگذار تجاری نیز برای جلوگیری از افت تولید، واکسینه شوند.