کنترل مایکوپلاسما

گرچه بسیاری از گونه های مایکوپلاسما می توانند مرغ های تخمگذار را آلوده کنند، اما فقط مایکوپلاسما گالیسپتیکوم (MG) و مایکوپلاسما سبنوویه (MS) واقعاً برای جوجه ها بیماری زا هستند.

زیان های اقتصادی ناشی از این گونه عفونت ها متغیر است و به نوع مایکوپلاسمای درگیر و عفونت زایی آن برای اندام خاص (تنفسی، حرکتی، تناسلی) بستگی دارد.

علاوه بر این، علائم بالینی مشاهده شده ممکن است در صورت آلودگی متقابل با سایر عوامل بیماری زا مانند ویروس های تنفسی (نیوکاسل، برونشیت عفونی، رینوتراکئیت عفونی و …) یا باکتری (پاستورلا، کولی و …) تشدید شود. آب و هوای بد داخل سالن، شرایط استرس زا یا مشکلات مربوط به خوراک نیز می توانند از عوامل تشدیدکننده باشند.

انتقال مایکوپلاسما نسبتاً شکننده است اما می تواند برای چند روز در محیط باقی بماند. انتقال مایکوپلاسما می تواند به صورت عمودی از والدین آلوده یا به صورت افقی از طریق تماس طیور با پرندگان یا تجهیزات آلوده و یا از طریق انتقال هوا از سایر گله های آلوده یا پخش شدن کود گله های آلوده رخ دهد.

علائم کلینیکی

عفونت مایکوپلاسما گالیسپتیکوم مسئول چیزی است که معمولاً به عنوان بیماری مزمن تنفسی یا CID شناخته می شود. علائم بالینی شامل تنگی نفس، سرفه، خس خس، استفراغ و بر روی شکم افتادن است. تأخیر در رشد نیز در طول دوره پرورش همراه عدم یکدستی گله دیده می شود. در گله های تخمگذار کاهش در تولید تخم مرغ تولیدی ممکن است دیده شود. عفونت با مایکوپلاسما سینوویه بروز بالینی ضعیفی دارد. هرچند ممکن است ژولیدگی، تاج های رنگ پریده، مفاصل متورم و تأخیر در رشد در پرورش دیده شود.

در بعضی موارد، سویه مایکوپلاسما سینوویه دارای عفونت زایی مشخص در ناحیه تناسلی باشد و باعث کاهش کیفیت پوسته تخم مرغ (پوسته تخم مرغ خشن) شود که می تواند تولید را ۱۵ تا ۲۰ درصد تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین اگر تخم مرغ های تحت تأثیر قرار گرفته قابل ارزش گذاری آلوده به مایکوپلاسما سینوویه افزایش یابد، میزان تخم مرغ های غیرطبیعی افزایش می یابد. علاوه بر این، عوارض باکتری معمولاً در گله های آلوده مشاهده می شود، به ویژه کولی باسیلوز که باعث پریتونایتیس می شود.

مراقبت از مایکوپلاسما

آگاهی از وضعیت گله ها لزوماً بر اساس نتایج آزمایشگاه است. انتخاب آزمایش ها و دفعات آزمایش بستگی به فشار برای آگاهی از وضعیت گله دارد.

موارد زیر قابل انجام است:

– آزمایش سرولوژی: LRA، ELISA یا IHA. این ها تکنیک های سریع و ارزان هستند ولی از آن جا که مبتنی بر آنتی بادی هستند، بین آلودگی و مثبت شدن نتیجه آزمایش فاصله زمانی وجود دارد. – آزمایش تشخیص مایکوپلاسما: کشت و PCR. این تکنیک ها در تشخیص مثبت بودن، زودتر عمل می کنند ولی از آزمایش های سرولوژی گران تر هستند و به تجهیزات بیش تری نیاز دارند.

کنترل مایکوپلاسما

آنتی بیوتیک ها مدتهاست که برای کنترل مایکوپلاسما و با هدف محدود کردن علائم کلینیکی مایکوپلاسموزیس استفاده می شوند. با این حال، درمان آنتی بیوتیکی، مایکوپلاسما را از بین نمی برد و حیوانات ناقل مادام العمر خواهد بود. بعضی از تولیدکنندگان تخم مرغ، درمان های پیشگیرانه متوالی را بر روی گله خود انجام می دهند ولی این کار توصیه نمی شود زیرا می تواند منجر به انتخاب باکتری های مقاوم در گله شود.

کنترل مایکوپلاسما در اصل نیازمند امنیت زیستی خوب برای جلوگیری از ورود مایکوپلاسما به گله عاری از مایکوپلاسما می باشد. اجرای قوانین امنیت زیستی سختگیرانه که توسط کارکنان مزرعه درک شده باشد، ضروری است. این موضوع به ویژه شامل:

– کنترل دسترسی به فارم: مناطق پارکینگ دور از ساختمان ها باشد. – اجرای قفل بهداشتی: تعویض لباس و شستن دست ها، استفاده از ماسک. – ممنوعیت نگهداری از پرندگان در خانه کارکنان فارم. – مبارزه با آفات: کنترل فعال جوندگان و به ویژه نصب توری برای جلوگیری از ورود پرندگان وحشی. – ضدعفونی کلیه تجهیزات ورودی به مزرعه – جداسازی فیزیکی سطوح ژنتیکی (مادر و گله تجاری) و سنین مختلف (روش ورود هم سن و خروج هم سن) .

امنیت زیستی را می توان با گنجاندن واکسن مایکوپلاسما در برنامه واکسیناسیون تکمیل کرد. کنترل فعال جوندگان هم بخشی از یک برنامه خوب امنیت زیستی است.